Chi tiết tin - Sở Văn hóa, Thể thao

Ông: Nguyễn Xuân Đạt chủ tịch UBND huyện Quảng Trạch, thừa ủy quyền của chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình trao Bằng xếp hạng Di tích cấp tỉnh cho lãnh đạo xã Quảng Phương.

Đình Tô Xá thuộc thôn Tô Xá, xã Quảng Phương, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình được xây dựng vào năm 1577,theo kiểu ba gian hai chái, lợp bằng tranh tre, nứa lá, là nơi thờ Thành hoàng làng và các vị tiên hiền hậu thổ có công khai phá và xây dựng làng, nơi hội họp, sinh hoạt văn hóa cộng đồng của làng. Là nơi ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử của làng Tô Xá nói riêng, xã Quảng Phương, huyện Quảng Trạch nói chung.

Năm 1826, đình được xây dựng lại tại trung tâm làng với kiến trúc khá đặc trưng của đình làng ở nông thôn miền Trung thời nhà Nguyễn.Cột, kèo, xà, xuyên làm bằng gỗ, mái lợp bằng ngói liệt, tường bằng đá vôi.Trải qua thời gian, ngôi đình dần bị xuống cấp và được trùng tu hai lần vào năm 1930 và 1994.Đình có bố cục tổng thểgồm cổng đình (trụ biểu)-bình phong-sân đình-đình tiền-đình hậu,với diện tích toàn bộ khuôn viên trên 1.000m2.

Thời kỳ tiền khởi nghĩa, đình Tô Xá được sử dụng làm nơi tổ chức hội họp, bàn bạc kế hoạch hoạt động của các chiến sỹ cộng sản về tuyên truyền giác ngộ cách mạng, gây dựng cơ sở cách mạng, vận động thành lập chi bộ Đảng…

Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, đình Tô Xá từng là nơi làm việc của Ủy ban Kháng chiến huyện Quảng Trạch, Đại đội 7 bộ đội Quảng Bình, Chi bộ xã Phong Trạch… Những năm tháng chống chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ, đình Tô Xá được sử dụng cho nhiều cơ quan của tỉnh, của huyện làm việc và sinh hoạt như Trường Sư phạm 10+2, Ty Lương thực, cơ quan Thuế, lớp y tế của Trường Y tế tỉnh… Tháng 4 năm 1967,đình Tô Xá vinh dự được Huyện ủy chọn làm địa điểm tổ chức đại hội Đảng bộ huyện Quảng Trạch lần thứ X.

Hiện nay, đình Tô Xá không chỉ là nơi sinh hoạt văn hóa, tâm linh, nơi tổ chức các lễ hội truyền thống, các hoạt động vui chơi, giải trí như; hát ca trù, chơi các trò chơi dân gian như hội vật, đi quyền, kéo co, chọi gà…, là sợi dây gắn bó cộng đồng, là thiết chế văn hóa tín ngưỡng, biểu tượng quyền lực làng, xã xưa mà còn trở thành biểu tượng cho văn hóa làng, xã trong công cuộc xây dựng nông thôn mới ngày nay. là địa chỉ đỏ trong giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ người dân Quảng Phương.

Ngày 5-9-2019, UBND tỉnh Quảng Bình ra quyết định số: 3368/QĐ-UBND xếp hạng di tích lịch sử đối với đình Tô Xá. Đây là niềm vui và niềm tự hào to lớn, cũng là động lực để chính quyền và nhân dân địa phương tiếp tục nỗ lực đóng góp sức mình xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp,là cơ sở pháp lý để gìn giữ, bảo tồn và phát huy tốt giá trị di tích theo đúng luật di sản.

Phan Ánh